کد مطلب:188976 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:145
بحران فرهنگی
زمان بعد از رحلت رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم را می توان گفت زمان بحران امور فرهنگی جامعه اسلامی به شمار می رود؛ زیرا از یك جانب نقل گفتار رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم به بهانه های واهی از جانب دستگاه حاكمیت ممنوع می شود. از جانب دیگر حدیث سازان و دروغ پردازان دنیاطلب، فرصت را غنیمت شمرده، تا توانستند احادیث مفتول و بافتگی و ساختگی فراهم ساختند و به زبان رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم و نیز عترت آویختند! آن حقیقتی كه رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم پیش بینی و پیش گویی نموده بود تحقق یافت كه: ایها الناس قد كثرت علی الكذابة. [1] «دروغ پردازان بر من زیاد خواهند شد.» امام صادق علیه السلام نیز
[ صفحه 148]
می فرماید: ان الناس اولعوا الكذب علینا. [2] «مردم در دروغ بستن به ما، حریص هستند.» و نیز فرجام این كار را هشدار داد، فمن كذب علی متعمدا فلیتبوء مقعده من النار ثم كذب علیه من بعده، [3] «هر كس عمدا بر من (رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم) دروغ ببندد جایگاهش آتش است؛ این دروغ پردازی در سطح گسترده انجام گرفت.» این اقدام در قرن اول و نیز نیمه اول قرن دوم شكل گرفت. این دوران، دوران بحران فرهنگی است؛ زیرا از یك جانب دفن كردن صدها حدیث از رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم در سینه ها و آنگاه از سینه ها در قبرستان ها شكل می گیرد! از جانب دیگر نشر هزاران حدیث ساختگی از زبان حضرت و عترت و گاهی هم از زبان برخی صاحبان موقعیت دینی و اجتماعی رواج می یابد. این دو محور بحران زا موجب هاله ای از ابهام و پوشاندن ابرهای تاریك بر اذهان مردم می شود. مردمی كه به دین خویش قریب العهد بودند، این گونه دسیسه ها در آسیب رسانی به فرهنگ آنان خطر آفرین به حساب می آیند.
با بررسی این دو گزینه و شفاف شدن این دو موضوع، نوبت به بررسی نقش آفرینی فرهنگی باقر العلوم علیه السلام فرا خواهد رسید. و نقش برجسته عترت به خصوص دو امام، باقر العلوم و صادق آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم بر خوانندگان شفاف خواهد شد. بر این اساس سه محور مهم باید بررسی و تحقیق شود؛ نخست ممنوعیت نقل احادیث رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم بعد از رحلت رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم و پی آمدهای آن. دو دیگر نشر احادیث ساختگی و بازتاب و تأثیرگذاری آن. سوم اقدام های فرهنگی عترت آل رسول صلی الله علیه و آله و سلم برای نجات فرهنگ دینی از چنگال
[ صفحه 149]
این بحران؛ به خصوص تلاش های دو امام همام (باقر العلوم و صادق آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم) كه البته در این نوشتار تنها به اقدامات فرهنگی امام باقر علیه السلام خواهیم پرداخت. مجموع این سه قسمت، بقیه ی بخش چهارم این نوشتار را شكل می دهند.
[ صفحه 148]
می فرماید: ان الناس اولعوا الكذب علینا. [2] «مردم در دروغ بستن به ما، حریص هستند.» و نیز فرجام این كار را هشدار داد، فمن كذب علی متعمدا فلیتبوء مقعده من النار ثم كذب علیه من بعده، [3] «هر كس عمدا بر من (رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم) دروغ ببندد جایگاهش آتش است؛ این دروغ پردازی در سطح گسترده انجام گرفت.» این اقدام در قرن اول و نیز نیمه اول قرن دوم شكل گرفت. این دوران، دوران بحران فرهنگی است؛ زیرا از یك جانب دفن كردن صدها حدیث از رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم در سینه ها و آنگاه از سینه ها در قبرستان ها شكل می گیرد! از جانب دیگر نشر هزاران حدیث ساختگی از زبان حضرت و عترت و گاهی هم از زبان برخی صاحبان موقعیت دینی و اجتماعی رواج می یابد. این دو محور بحران زا موجب هاله ای از ابهام و پوشاندن ابرهای تاریك بر اذهان مردم می شود. مردمی كه به دین خویش قریب العهد بودند، این گونه دسیسه ها در آسیب رسانی به فرهنگ آنان خطر آفرین به حساب می آیند.
با بررسی این دو گزینه و شفاف شدن این دو موضوع، نوبت به بررسی نقش آفرینی فرهنگی باقر العلوم علیه السلام فرا خواهد رسید. و نقش برجسته عترت به خصوص دو امام، باقر العلوم و صادق آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم بر خوانندگان شفاف خواهد شد. بر این اساس سه محور مهم باید بررسی و تحقیق شود؛ نخست ممنوعیت نقل احادیث رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم بعد از رحلت رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم و پی آمدهای آن. دو دیگر نشر احادیث ساختگی و بازتاب و تأثیرگذاری آن. سوم اقدام های فرهنگی عترت آل رسول صلی الله علیه و آله و سلم برای نجات فرهنگ دینی از چنگال
[ صفحه 149]
این بحران؛ به خصوص تلاش های دو امام همام (باقر العلوم و صادق آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم) كه البته در این نوشتار تنها به اقدامات فرهنگی امام باقر علیه السلام خواهیم پرداخت. مجموع این سه قسمت، بقیه ی بخش چهارم این نوشتار را شكل می دهند.
[1] اصول كافي، كتاب فضل العلم، باب اختلاف الحديث، حديث 1، رسالة في المهر، ص 15.
[2] رجال كشي، ص 136.
[3] اصول كافي، كتاب فضل العلم، باب اختلاف الحديث، حديث 1.